Urusi inatengeneza silaha mpya ya kushambulia satelaiti - Marekani

 

CHANZO CHA PICHA,EPA

Maelezo ya picha,

Wataalamu waliambia BBC kwamba silaha yoyote inaweza kusababisha machafuko kwa tegemeo la setilaiti ya Marekani (picha ya faili)

16 Februari 2024

Urusi inatengeneza silaha mpya ya kupambana na satelaiti, Marekani imesema, lakini ilisisitiza kuwa Moscow bado haijaitumia.

Msemaji wa Ikulu ya Marekani John Kirby alitoa maoni hayo siku moja baada ya mjumbe mkuu wa chama cha Republican kutoa onyo lisilo wazi la "tishio kubwa la usalama wa taifa".

Silaha hiyo ni ya anga za juu na ina silaha ya nyuklia kulenga satelaiti, mshirika wa BBC wa Marekani CBS News aliripoti.

Lakini Bw Kirby hakuthibitisha hili na alikataa kutoa maelezo sahihi kuhusu tishio hilo siku ya Alhamisi.

Moscow iliishutumu Marekani kwa kutumia madai ya silaha mpya za Kirusi kama mbinu ya kulazimisha Bunge la Congress kupitisha msaada wa ziada wa Ukraine kwa "kivyovyote vile ".

Bw Kirby, ambaye hivi majuzi alifanywa msaidizi mkuu wa Rais Joe Biden, aliwaambia waandishi wa habari kwamba hakuna tishio la haraka kwa umma wa Marekani.

"Hatuzungumzii juu ya silaha ambayo inaweza kutumika kushambulia wanadamu au kusababisha madhara ya kimwili, hapa duniani," alisema.

Rais Biden aliarifiwa kuhusu ujasusi huo, Bw Kirby alisema, na kwamba utawala wake ulikuwa unachukua uundaji wa silaha hiyo "kwa uzito mkubwa". Aliongeza kuwa rais tayari ameamuru "mazungumzo ya moja kwa moja ya kidiplomasia na Urusi" juu ya tishio hilo.

Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge ya Ujasusi Mike Turner alitoa onyo kali kuhusu tishio kubwa la usalama wa taifa siku ya Jumatano, na kuzua tetesi nyingi mji mkuu.

Siku ya Alhamisi, Bw Turner na wengine kutoka kamati hiyo walikutana na Mshauri wa Usalama wa Kitaifa Jake Sullivan kujadili suala hilo zaidi.

"Sote tulitoka tukiwa na hisia kali kwamba utawala unachukulia hili kwa uzito na kwamba utawala una mpango uliowekwa," Bw Turner alisema kufuatia mkutano huo. "Tunatazamia kuwaunga mkono wanapokwenda kutekeleza."

Ingawa silaha za anga za juu zinasikika katika kurasa za riwaya au filamu za uongo za kisayansi kama vile Superman II na GoldenEye ya James Bond, wataalam wa kijeshi wameonya kwa muda mrefu kwamba kuna uwezekano kuwa nafasi ya pili ya vita utakuwa katika ulimwengu unaozidi kutegemea teknolojia.

Tunajua nini kuhusu tishio hilo?

Mbali na maoni ya Bw Kirby, maafisa wa serikali ya Marekani bado hawajafichua hadharani maelezo yoyote maalum kuhusu tishio hilo.

Mshauri wa Usalama wa Kitaifa Jake Sullivan alipendekeza ukimya huo ni wa makusudi, akiwaambia waandishi wa habari Jumatano kwamba Marekani lazima itangulize "vyanzo na njia" za mashirika yake ya usalama kukusanya taarifa za kijasusi kuhusu tishio hilo.

Magazeti ya New York Times, ABC na CBS yaliripoti kuwa tishio hilo linahusiana na Urusi kutengeneza silaha yenye uwezo wa nyuklia ambayo inaweza kutumika kupiga satelaiti za Marekani angani.

Bw Kirby aliwaambia waandishi wa habari kwamba hakuna ushahidi kwamba silaha hiyo imetumwa, lakini akasisitiza kwamba Marekani inachukulia tishio hilo "kwa uzito mkubwa".

Kwa miaka mingi, maafisa wa Marekani na wataalamu wa masuala ya anga wameonya kwamba Urusi na China zimekuwa zikiendeleza uwezo wa kijeshi angani kwa kasi huku zikijaribu kuifikia Marekani.

Ripoti iliyotolewa na Kituo cha Mafunzo ya Kimkakati na Kimataifa chenye makao yake mjini Washington DC mwaka jana ilipendekeza kuwa Urusi inatengeneza aina mbalimbali za silaha za kukinga satelaiti (ASAT), likiwemo kombora ambalo lilijaribiwa kwa mafanikio dhidi ya satelaiti iliyokufa ya zama za Soviet mnamo Novemba 2021. .

Mmoja wa waandishi wa ripoti hiyo, afisa mkuu wa zamani wa idara ya kijasusi ya Pentagon, Kari Bingen, aliambia BBC kwamba wakati wa vita vyake nchini Ukraine, Urusi tayari imetumia mbinu mbalimbali - kama vile mashambulizi ya mtandaoni na kufoka - kutatiza mawasiliano ya satelaiti.

"Hiyo tayari ni sehemu ya mafundisho yao ya kupigana vita," alisema.

• Putin aweka masharti kwa Marekani ili kusitisha vita Ukraine13 Februari 2024
• Vita vya Ukraine: Marekani yajitenga na uvamizi wa Belgorod ndani ya Urusi24 Mei 2023
• Arkhipov: Kamanda wa Urusi aliyeokoa ulimwengu kwa kuzuia vita vya nyuklia29 Agosti 2023

Je raia wanapaswa kuwa na wasiwasi?

Wabunge waandamizi - ikiwa ni pamoja na Spika wa Bunge Mike Johnson - wamesema kwamba hakuna haja ya tahadhari ya umma.

Mike Turner pia amekosolewa kwa kutangaza tishio hilo, huku mwenzake wa Republican Andy Ogles akimshutumu kwa "kupuuza kizembe ustawi na akili ya watu wa Marekani".

Wataalamu na maafisa wa zamani, hata hivyo, wameonya kwamba tishio lolote kwa satelaiti za Marekani linaweza kuwa na athari kubwa.

Zaidi ya maadui wake wowote wa kimataifa, jeshi la Marekani linategemea sana mawasiliano ya satelaiti kwa kila kitu kutoka kwa ufuatiliaji na ugunduzi wa kurusha kombora hadi urambazaji baharini na angani, mabomu yanayoongozwa na GPS na mawasiliano ya uwanja wa vita.

CHANZO CHA PICHA,GETTY IMAGES

Maelezo ya picha,

Jeshi la Marekani linategemea sana satelaiti kwa kila kitu kuanzia urambazaji hadi ulengaji.

"Jeshi letu, jinsi jeshi letu linavyopigana leo na uwekezaji katika silaha tunazotengeneza yote inategemea uwezo wa anga," aliongeza Bi Bingen, ambaye alikuwa afisa wa pili wa cheo cha juu wa ujasusi katika idara ya ulinzi ya Marekani. "Bila hayo, tungekuwa katika hali ngumu sana. Hatukuweza kupigana jinsi ambavyo tumejifunza kupigana kwa miaka 30 au 40 iliyopita."

Utegemezi wa satelaiti pia unaonekana katika ulimwengu wa kiraia, ambapo setilaiti hutumiwa kwa shughuli mbalimbali za kila siku kutoka kwa huduma za usafiri zinazowezeshwa na GPS na utoaji wa chakula hadi utabiri wa hali ya hewa, kilimo sahihi na miamala ya kifedha ambayo inategemea satelaiti.

"Satelaiti ni muhimu kwa maisha yetu ya kila siku," Bi Bingen aliongeza. "Wamarekani, na raia kote ulimwenguni, wanategemea anga na hata hawajui kuihusu."

Je kuna masharti yoyote kuhusu silaha za angani?

Marekani, Urusi na China tayari wana uwezo wa kushambulia satelaiti kote duniani. Lakini, kwa nadharia, hawawezi kutumia silaha za nyuklia huko.

Wote watatu ni watia saini wa Mkataba wa Anga za Juu wa 1967, ambao unakataza nchi kutuma kwenye obiti "vitu vyovyote vinavyobeba silaha za nyuklia au aina yoyote ya silaha za maangamizi makubwa".

Mick Mulroy, naibu waziri msaidizi wa zamani wa ulinzi wa Marekani, alisema kuwa mkataba huo hautoi hakikisho la usalama katika hali ya hewa ya sasa ya kijiografia.

"Urusi imeonyesha kutozingatia kabisa mikataba iliyotia saini na imeonyesha nia ya kutumia nguvu za kijeshi nchini Ukraine, kinyume na sheria na kanuni zote za kimataifa," alisema. "Hawashiki neno lao au kushikamana na majukumu yao ya mkataba."

CHANZO CHA PICHA,GETTY IMAGES

Maelezo ya picha,

Kikosi cha anga za juu cha Marekani kilianza rasmi kuwa tawi la jeshi la Marekani mnamo Desemba 2019.

Je anga ndio uwanja mpya wa vita?

Matthew Kroenig, kamishna wa Tume ya Congress kuhusu Mkao wa Kimkakati wa Marekani na afisa wa zamani wa ulinzi na ujasusi wakati wa utawala wa Bush, Obama na Trump, aliiambia BBC kwamba ni kawaida kwamba anga imekuwa lengo muhimu zaidi la wanajeshi kote duniani.

"Mpaka wakati huu, wanadamu wamekuwa wakichunguza nafasi," alisema. "Lakini sasa tunaingia katika hatua ambayo tunaona biashara ya anga, na tuko mwanzoni."

Awamu inayofuata, aliongeza, itaona nchi kote ulimwenguni zikizingatia "kulinda" nafasi.

"Tunachukulia kuwa bahari na anga ni huru na iko wazi kwa shughuli za kibiashara," Bw Kroenig alisema. "Kwa kweli, hapo ndipo tungetaka nafasi iwe miaka 30 kutoka sasa, kusafiri, kufanya biashara, na labda hata kuishi angani,"

"Tunahitaji kuhakikisha kuwa hicho ni kikoa salama na salama."